W kontenerach morskich przewożone są różnorodne towary z i do portów rozsianych na całym świecie. W trakcie podróży kontener narażony jest na zmieniające się warunki atmosferyczne, co nie pozostaje bez wpływu na warunki panujące w środku kontenera, a tym samym na przewożony lub magazynowany w środku towar. Umieszczając jakikolwiek ładunek w kontenerze morskim musimy zwrócić uwagę na fakt, że ściany typowego kontenera zbudowane są z blachy, która jest bardzo dobrym przewodnikiem ciepła. Standardowy kontener morski nie posiada żadnej dodatkowej izolacji ścian, co powoduje, że nie nadaje się on do przewożenia towarów, które wymagają ustalonej i stałej temperatury przechowywania.

Oczywiście oprócz standardowych kontenerów morskich istnieją także kontenery chłodnicze i izolowane, które zostały stworzone do przewożenia właśnie takich wrażliwych na temperaturę ładunków, jak żywność, czy lekarstwa. W poniższym artykule skupimy się jednak na typowym standardowym kontenerze i zastanowimy się jakie czynniki wpływają na panującą w środku kontenera temperaturę i wilgotność oraz czy umieszczony przez nas ładunek będzie magazynowany w bezpieczny sposób.

Jakie są zagrożenia dla przechowywanych w kontenerze towarów?

Największym z punktu widzenia bezpieczeństwa ładunku zagrożeniem jest utrata szczelności przez kontener. Dotyczy to przede wszystkim starszych zużytych kontenerów lub sytuacji losowych jak wypadki, ekstremalne zjawiska pogodowe itp. W przypadku starszych kontenerów bardzo często możemy zaobserwować występowanie nawet dużych ognisk rdzy. Jeżeli miejsca te pozostawimy bez naprawy w pewnym momencie na przykład podczas lekkiego uderzenia o inny kontener może dojść do powstania otworu. Kolejnym newralgicznym elementem kontenera są drzwi. Często dochodzi tutaj do zużycia się uszczelek lub elementów, do których są one przymocowane, co również może prowadzić do przeciekania kontenera.

Innym zagrożeniem jest nagrzewanie się kontenera. Ściany i dach w standardowym kontenerze morskim nie posiadają izolacji, co powoduje, że w środku kontenera może się zrobić naprawdę gorąco. W dalszej części artykułu przedstawimy przykładowy dobowy wykres panującej wewnątrz kontenera temperatury. Wreszcie ostatnim niepożądanym elementem jest skraplanie się wewnątrz kontenera wody, co może doprowadzić do zamoczenia i uszkodzenia magazynowanych towarów.

Od czego zależy temperatura i wilgotność wewnątrz kontenera?

Istnieją trzy podstawowe czynniki, które mają wpływ na panujące wewnątrz kontenera warunki:

• zewnętrza temperatura i warunki atmosferyczne
• rodzaj ładunku przewożonego i magazynowanego w kontenerze
• typ i rodzaj kontenera

Temperatura w kontenerze morskim

Największy wpływ na panujące wewnątrz kontenera warunki ma zewnętrzna pogoda. Jak łatwo się domyślić ponieważ ściany i dach kontenera są zbudowane tylko ze stali w słoneczny i ciepły dzień kontener będzie się bardzo mocno nagrzewał, a podczas opadów deszczu i w zimne wietrzne dni bardzo szybko wychładzał. Dodatkowo zjawisko to jest wzmocnione przez duży stosunek powierzchni kontenera do jego objętości.

Najszybciej temperatura wewnątrz będzie zmieniała się w okolicach dachu kontenera i w jego górnych przestrzeniach. Okazuje się, że podczas słonecznego dnia przy temperaturze około 25 stopni C temperatura wewnątrz kontenera pomalowanego na ciemne kolory może dojść w okolicach dachu nawet do 50 stopni C. Na poniższym wykresie można prześledzić zarejestrowane w pomalowanym na brązowo kontenerze dobowe pomiary temperatury zewnętrznej, dachu, góry, środka i dołu kontenera.

 

Jasne kolory odbijają część promieniowania słonecznego więc przy takich samych warunkach zewnętrznych w kontenerze pomalowanym na biało będzie odrobinę chłodniej.

Od czego zależy wilgotność w kontenerze i co to jest „punkt rosy”

Dwa podstawowe wskaźniki opisujące wilgotność powietrza to wilgotność bezwzględna i względna. Wilgotność bezwzględna to wyrażona w gramach [g/m³] zawartość pary wodnej w jednostce objętości równej 1 m³ powietrza. Wilgotność bezwzględna może rosnąć do ograniczonego maksymalnego poziomu (wilgotność maksymalna), który przyjmuje różną wartość w zależności od temperatury. Im cieplejsze powietrze tym więcej wilgoci może się w nim zmieścić. Wilgotność względna to natomiast stosunek wilgotności bezwzględnej do wilgotności maksymalnej w danej temperaturze i wyrażana jest w procentach.

Wilgotność wewnątrz kontenera jest o tyle istotna, że przy dużej wilgotności wewnętrznej i szybkim schładzaniu ścian kontenera może dojść do zjawiska skraplania się na nich wody. Najbardziej narażony na to zjawisko jest sufit kontenera. W najbardziej niekorzystnej sytuacji może dojść do ściekania wody z sufitu na ładunek.

Skąd jednak wiadomo kiedy dojdzie do skroplenia się pary wodnej w kontenerze? Pomocne w ustaleniu tego będzie wyjaśnienie pojęcia temperatury punktu rosy. Możemy powiedzieć, że temperatura punktu rosy to temperatura, w której para wodna zawarta w powietrzu osiąga na skutek schładzania stan nasycenia i skrapla się. Punkt rosy dla danej wilgotności i temperatury możemy odczytać z poniższej tabeli.

Dla przykładu jeśli wilgotność względna w kontenerze będzie wynosić 70 %, a temperatura powietrza 30 stopni C to jeżeli nastąpi w nocy schłodzenie ścian kontenera poniżej 24 stopni osiągnięty zostanie punkt rosy i na ścianach skropli się woda. Podobne zjawisko występuje na przykład na ściankach butelki, którą wyciągniemy z lodówki i postawimy w ciepłym pomieszczeniu – momentalnie pojawia się na niej rosa.

Decydujący wpływ na to jak duże jest ryzyko wystąpienia zjawiska skraplania wody ma wilgotność względna. Im wyższa jest wilgotność w pomieszczeniu, tym mniejsza różnica między temperaturą punktu rosy a temperaturą powietrza. Inaczej mówiąc im większa wilgotność tym większe ryzyko skraplania się wody.

Za poziom wilgotności w kontenerze odpowiada przede wszystkim ładunek, który jest w nim przewożony, jego opakowanie oraz drewniana podłoga kontenera. Im więcej te elementy oddadzą wody do powietrza tym większa będzie wilgotność w kontenerze i tym większe ryzyko skraplania wody. W kontenerze mogą być magazynowe różne przedmioty, które posiadają różne zdolności do chłonięcia i oddawania wody do powietrza. Nie bez znaczenia są również warunki pogodowe podczas których następuje załadunek kontenera. Przy deszczowej pogodzie istnieje duże prawdopodobieństwo, że do kontenera dostanie się dużo wilgoci na przykład przez koła prowadzącej załadunek sztaplarki, czy przez mokre opakowanie.

Inne czynniki wpływające na możliwość wystąpienia skraplania to;

• ilość towaru znajdująca się w kontenerze – im więcej wolnej przestrzeni tym wyższe ryzyko skraplania się wody
• warunki zewnętrzne – jak mocno i szybko obniża się temperatura w nocy, czy kontener stoi osłonięty od wiatru
• wentylacja – im lepsza i sprawniej działająca wentylacja w kontenerze tym mniejsze ryzyko skraplania
• użytkowanie – jak często otwierane są drzwi, jak często i w jakich warunkach kontener jest ładowany / rozładowany.

Podsumowanie

W ramach podsumowania przedstawiamy najważniejsze wnioski płynące z powyższego artykułu:

• na warunki panujące wewnątrz kontenera mają wpływ zewnętrzne warunki atmosferyczne, przewożony ładunek oraz rodzaj kontenera
• standardowe kontenery w przeciwieństwie do kontenerów izolowanych i chłodniczych nie nadają się do magazynowania i przewożenia towarów wrażliwych na zmiany temperatur
• w pogodny i ciepły dzień górne przestrzenie standardowego kontenera morskiego mogą nagrzewać się do nawet 50 stopni C
• żeby zminimalizować ryzyko skraplania się wody w kontenerze należy zadbać żeby ładunek był możliwie suchy i ładowany podczas dobrych warunków atmosferycznych